با توجه به ماه مبارک رمضان مصاحبه ای با مسئول نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه پیام  نور استان بوشهر ،حجت الاسلام جعفری،  به شرح زیر انجام شد

با توجه به فرارسیدن ماه مبارک رمضان  چه نکاتی را به روزه‌داران توصیه می‌فرمایید؟

باسلام و عرض قبولی طاعات و عبادات همه مومنین و مومنات نکات اخلاقی که به روزه داران عزیز سفارش شده عبارتند از: الف) تقوا و پرهیزکاری؛ بی شک حکمت اصلـی روزه داری گام نهـادن در مسیر تقـوا و پرهیز از گناهان است. روزه مایه استقرار و تثبیـت اخـلاص نزد انسان، آرامش روان و ایمن بودن از آشفتگی و اضطراب است  و به استنـاد به آیه 84 سوره بقـره   «فلسفه روزه قرار دادن انسان در مسیر دستیابی به تقوا است». پیامبر اکرم(ص) فرمود: اگر بندگان مى‏دانستند که در رمضان چه [برکاتى] هست، آرزو مى‏کردند که رمضان، یک سال باشد.

ب) توبه و استغفار؛ ماه مبارک رمضان در حقیقت یکی از نعمات بزرگ پروردگار بوده که به منظور شستشوی وجود مان از گناهان به ما اعطاء گردیده است، لذا به هر خواهر و برادر توصیه میشود تا از این لحظات گرانبها و از این شانس طلایی به منظور محو نمودن اشتباهات، خطاها و گناهانی که از ما سر زده است استفاده نماید ، و با باز گشت این ماه مبارک و پر فیض همزمان با آنکه از فواید طبی آن برخوردار می‌شویم، از فواید دنیوی و اخروی آن نیز مستفید گردیم. خوشا به حال آن خواهر و برادر که هر لحظه این ماه پر فیض و پر برکت را غنیمت شمرده و از آن در جهت مغفرت و بخشش گناهان‌شان استفاده نمایند و حسرت و افسوس به حال آن خواهر و برادری که با فرا رسیدن این ماه مبارک هنوز هم از خواب غفلت بیدار نگردیده و با بی‌تفاوتی و بدون احساس مسئولیت، به گناهان گذشته‌شان ادامه داده و از این شانس طلایی مستفید نمی‌گردنند. رمضان ماهی است که اولش رحمت، میانه اش مغفرت و آخرش آزادی از آتش است. کسی که بر زیر دستش در آن روز آسانی میکند، خدایش می آمرزد و از آتش دوزخ آزادش میسازد.

ج) تلاوت قران؛ براى هر چیزى بهارى است و بهار قرآن ماه رمضان است. کسى که در ماه رمضان آیه اى از کتاب خدا(قرآن) را بخواند مانند کسى است که در دیگر ماه ها تمام قرآن را خوانده باشد. نور و روشنى ماهها ماه رمضان است ، و قلب ماه رمضان شب قدر است ، و قرآن در شب اول ماه رمضان نازل گشته ، پس با قرآن از این ماه استقبال کنید.

د) رسیدن به معبود در ماه رمضان به واسطه حضرت مهدی؛ فهم حقیقت رمضان و توفیق رسیدن به معبود جز با توسل به پیشگاه مهدی(عج) میسر نمی شود .اگر امروز امام مهدی(عج) برترین و کامل ترین انسان روی زمین است و ماه رمضان هم بهترین ماه خداست، پس باید بین این دو پیوندی عمیق باشد. اگر ماه رمضان، ماه ویژه سیر و سلوک است، پس باید با امام زمان(عج) که برترین سالک و رهروی خداست، پیوندی خاص وجود داشته و بین سلوک معنوی ما در این ماه با امام زمان(عج) هم رابطه ویژه ای باشد. هدایت معنوی و باطنی انسان ها به دست امام مهدی(عج) است و به برکت وجود معنوی و نورانی اوست که عالم هستی از فیض حق تعالی بهره مند می شود. حال اگر امام در نهایت بندگی باشد، در عبودیت او رحمت و مهربانی خدا نیز اوج می گیرد.

1.      با توجه به  پیدایش شبکه‌های ارتباطی تلفن همراه و وقت‌گذرانی افراد در این  فضاها و همچنین اهمیت ارزش زمان و وقت در ماه مبارک رمضان؛ چه توصیه‌ای به روزه‌داران و استفاده بهینه از فرصت‌ها دارید؟

2- شبکه‌های ارتباطی تلفن همراه و اینترنت غیر از فواید علمی و اجتماعی، اتلاف کننده وقت و بازیچه دنیوی ست و طبق آیه قرآن ((وَمَا هَذِهِ الْحَیَاةُ الدُّنْیَا إِلَّا لَهْوٌ وَلَعِبٌ )) بازیچه های دنیوی هستند که انسان را از یاد خدا غافل می کنند. در این ماه بیش از هر زمان دیگری نیاز به تقوا حس می شود. ماهواره، اینترنت و سایر وسایل ارتباط جمعی برای جوان ها ایجاد شبهه می کنند و اگر جوان متقی نباشد، او را با خود می برند. کافی است جوان یک فیلم غیراخلاقی ببیند، یا در اینترنت و ماهواره به شبهات ضددینی گوش دهد، دین و تقوایش در مخاطره واقع می شود؛ لذا در این ماه مبارک رمضان با توجهات، با رابطه با خدا، با توسل ها، با روزه گرفتن واقعی، انسان به چنین مقامی از تقوا و ایمان دست یافت. ماه رمضان، ماه عبادت و بندگی و راز و نیاز با معبود جهان است در روایات اسلامی تاکید شده که در این ماه با توجه و خضوع بیشتر، نمازها را بجا آورند و از نمازهای مستحبی در شب و روز غفلت نورزند و بدین ترتیب با یک تمرین یک ماهه همه مومنین به عبادت خالصتری موفق می شوند و جانها به خدا نزدیک تر می گردد و بجاست از چیزهایی که انسان را از یاد خدا غافل می کند، بپرهیزیم.

3.دقت در فضائل این ماه مبارک چقدر می‌تواند در سبک زندگی مؤثر باشد؟

3-سبک زندگی اسلامی هر چیزی را که بیان می کند در ماه مبارک رمضان تجلی پیدا می کند. سبک زندگی انسان در ماه مبارک رمضان تغییر می کند و به سبک زندگی اسلامی می انجامد. ساعت مناجات و بندگی با خدا، تفکر و اندیشیدن در خلقت و عالم هستی، تأمین امرار معاش با انجام کار روزانه و مهم تر از آن بهرمندی از نعمت های حلال الهی از مهم ترین امور زندگی انسان و سبک زندگی اسلامی به شمار می رود. اما چگونگی تأثیر ماه رمضان در تغییر رفتار نادرست زندگی را نیز با توجه به خصوصیات این ماه و روزه می توان دریافت. روزه خود موجب تقوا می شود و شخص روزه دار افزون بر خودداری از مفطرات معمولی روزه مانند خوردن، و ... ، توجه به روزه داری زبان و گوش و چشم نیز کم و بیش دارد. و همین موجب می شود به اصلاح رفتارهای وی بینجامد. توجه بیشتر به خدا و توجه به دوری از حرام ها و شرکت بیشتر در مساجد و محافل دینی، فرد را متوجه و آگاه می سازد و موجب می شود، در رفتارهای نادرست خویش تجدید نظر کند، قطعاَ در رفتارهای او تأثیر می گذارد و در همین مورد است که  امام راحل(ره) در آستانۀ ماه رمضان همگان را به تهذیب نفس و اصلاح رفتارها دعوت می کردند. بر اثر روزه راستین به ویژه روزه ماه رمضان، حکومت شهوت ها و خواهش های شیطانی جای خود را به حکومت تقوا و پیروی از رهنمودهای الهی می دهد و تیرگی هوس ها و شهوت ها در جان آدمی به نورانیت و روشنی باطن تبدیل می شود. در سایه همین صفا و پاکی حاصل از روزه، روزه دار با خودآگاهی خدادادی نه تنها دهان و شکم خود را از خوردن و آشامیدن، بلکه همه اعضای خویش را از آنچه خدا حرام فرموده است، نگاه می دارد و شایستگی رسیدن به آن درجه از تقوا را می یابد که حتی از اندیشه گناه نیز دوری گزیند و این، اوج روشنایی و رحمت روزه است. امیرالمؤمنین علی ع با اشاره به همین موضوع می فرماید: ((صیامُ الْقَلْبِ عَنِ الْفِکْرِ فی الآثامِ اَفْضَلُ مِنْ صیامِ الْبَطْنِ عَنِ الطَّعام.)) روزه دل از اندیشه گناهان، برتر از روزه شکم از خوردن و آشامیدن است و این همان سبک زندگی اسلام است.

ماه رمضان بیشتر در چه ابعادی روی جامعه و افراد تأثیر می گزارد؟

4- در متون دینی ما به آثار فردی و اجتماعی روزه در ماه رمضان اشاره شده که به اختصار عرض می کنم؛ آثار فردی صبر و عامل پایداری، آرامش و دفع اضطراب، تقویت کننده اراده و روحیه انضباط، زنده کردن روحیه شکرگذاری، آخرت گرایی، قدرت بر کنترل شهوت ها، توانایی فکری و بصیرت و آثار اجتماعی عبارتند از کم شدن شکاف طبقاتی، ایجاد امنیت و انسجام اجتماعی و همدلی و همبستگی و کم شدن درصد جرائم و افزایش عدالت اجتماعی که مهمترین تهدید عدالت بی تقوایی است که در ماه مبارک رمضان، این تهدید از بین می رود.

در این مورد با اشاره به حدیث از امام صادق(ع) پاسخ خود را در این باره ادامه می دهم. هشام بن حکم از امام صادق(ع) درباره علت روزه پرسید، آن حضرت در پاسخ فرمود: «بدان جهت خداوند متعال روزه را واجب کرده است که غنی و فقیر در احساس تلخی با هم شریک باشند، زیرا غنی به طور طبیعی طعم گرسنگی را نمی چشد تا به فقیر رحم نماید، آدم غنی هر وقت هرچه بخواهد، توانائی به دست آوردن آن را دارد، پس خداوند متعال با واجب نمودن روزه خواست که در میان مخلوقاتش تساوی برقرار نماید و آدم غنی طعم گرسنگی را بچشد، تا بر ناتوان رقت آورد و بر گرسنه رحم نماید». امام رضا(ع) می فرماید «علت روزه اینست که انسان گرسنگی و تشنگی را بچشد ... و تامیزان سختی آن بر فقرا و تنگدستان را بفهمد.) همچنین از امام رضا(ع) در مورد علت روزه روایت شده است که فرمود: «تا درد گرسنگی و تشنگی را بدانند و از آن به تنگدستی قیامت پی ببرند. ... و تا فشار آن بر فقرا و مستمندان را درک کنند و حقوقی را که خداوند نسبت به فقرا بر ایشان واجب گردانیده است به آنها ادا نمایند ».

بالا بردن صبر در سطح اجتماع از مهمترین تاثیرات روزه بر افراد است. صبر، نیرویِ درونیِ تحمّل سختیها، و از جمله فضائل بزرگ اخلاقی است که از قدرت اراده و ایمان نشأت می گیرد. صبر واقعی تحمّلِ ارادی و قدرتمندانه ناملایمات و کنترل نیروهای سرکشِ شهوت و غضب در موقعیت های دشوار است. قدرت مقاومت در مقابل خواسته نفس برای ارضای فوری شهوت و غضب، مستلزم آگاهی، اراده قوی، و تمرین های تقویت کننده است. روزه از جمله اعمال عبادی است که زمینه را برای گذراندن چنین تمرینهایی و تقویت کردن صبر و اراده، در اختیار انسان قرار می دهد. داشتن صبر و شکیبایی در مواجهه با رفتار و گفتار و افکار دیگران از جمله پایه های اساسیِ یک رابطه اجتماعی مثبت و سازنده است. علاوه بر اینها در ماه مبارک رمضان طبق اعلام آمار، جرم و جنایت نیز کاهش می یابد.

برکاتی که در سایه انس به قرآن به دست می‌آید را یادآور شوید؟ دریافت مفاهیم قرآنی در این میان چه میزان مهم است؟

5-انس با کلام الهی آثار و برکات مادّی و معنوی فراوانی به همراه دارد که در اینجا بخشی از آنها را با توجّه به کلام وحی و روایات مرور می کنیم:

الف) افزایش ایمان

مؤمنانی که از تلاوت آیات وحی لذّت می برند طبق وعده خداوند نورانیّت می یابند و ایمانشان کامل می‎شود:مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دل هاشان ترسان می گردد و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می شود، ایمانشان فزون‎تر می گردد و تنها بر پروردگارشان توکّل دارند.

ب) نورانیّت فضای زندگی

رسول خدا(ص) فرمود:خانه های خود را با تلاوت قرآن، نورانی کنید و خانه‎هایتان را چون قبرستان قرار ندهید؛ همان‎طور که یهود و نصارا چنان کردند که در معابد و کنیسه ها نماز می گذاردند و خانه های خویش را تعطیل نمودند؛ چون هرگاه در خانه ای قرآن زیاد تلاوت شود، خیرش زیاد می گردد و آن خانواده بهره مند می شود و برای اهل آسمان نور می دهند همچنان که ستارگان آسمان برای اهل زمین، نور افشانی می کنند.

ج) بصیرت و آگاهی

شخصی که بصیر نباشد و راه و چاه را در پیچ و خم حوادث تشخیص ندهد، هرگز نمی تواند به سر منزل مقصود برسد. برای همین، زندگی با آیات قرآن برای همه انسان ها آگاهی بخش و بصیرت افزاست و مانند چراغ راه، روشنی بخش است. خداوند می‎فرماید: قُلْ إِنَّما أَتَّبِعُ ما یوحی إِلَی مِنْ رَبِّی هذا بَصائِرُ مِنْ رَبِّکُمْ؛ بگو: من تنها از چیزی پیروی می کنم که بر من وحی می شود. این وسیله بینایی از طرف پروردگارتان و مایه هدایت و رحمت است برای جمعیّتی که ایمان می آورند.

درک مفاهیم قرآنی با غنیمت شمردن فرصت ماه مبارک رمضان و بهره بردن از برنامه های انسان ساز و معرفت بخش آن؛ از تلاوت قرآن، از دعاهای عالیةالمضامین و مناجات ها و خودداری ها و خودسازی ها و از رسیدگی به حال یکدیگر و بررسی نقاط ضعف و کمبودهایی که در جوامع اسلامی در مسائل مختلف در فرهنگ و سیاست و در اقتصاد اگر وجود داشته باشد و تلاش برای رفع آنها از این ماه مبارک استفاده نماییم.

صحبت پایانی حضرتعالی؟

6- التماس دعا و آرزوی قبولی طاعات و عبادات بندگان از درگاه خداوند منان و امید است از لحظات و فرصت هایی که در این ماه وجود دارد در جهت تهذب نفس و خودسازی بهره ببریم.

با تشکر از اینکه وقت گرانقدر خود را در اختیار ما قرار دادید